PEP 2040 - rekomendacje Eksperckiej Rady ds. Bezpieczeństwa Energetycznego
Opinie
Aktualna sytuacja międzynarodowa oraz nasilający się kryzys energetyczny związany z rekordowo wysokimi cenami surowców zwiększa presję na aktualizację polityki energetycznej państwa. Od poprawnych diagnoz oraz dobrych i skoordynowanych decyzji i działań rządu, samorządów i biznesu zależy przygotowanie Polski do przejścia trudnego okresu w energetyce.
Niniejszy tekst jest wyłącznie wyimkiem z pierwszego stanowiska Eksperckiej Rady ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu, która powstała w czerwcu 2022 r. Pełna treść Rekomendacji dostępna jest na stronie: https://rada-energetyczna.pl)
Główne wnioski i rekomendacje Rady:
- W obecnych warunkach wojny w Ukrainie oraz odcinania dostaw rosyjskich surowców priorytetowa jest perspektywa krótkoterminowa: najbliższej zimy - zapewnienie bezpiecznych, stabilnych dostaw energii elektrycznej oraz cieplnej, a także surowców: gazu ziemnego, węgla, ropy po cenach, które społeczeństwo i gospodarka Polski będzie w stanie udźwignąć.
- Obywatele powinni być świadomi sytuacji i przygotowani. Rada rekomenduje uruchomienie ogólnopolskiej kampanii społecznej mobilizującej społeczeństwo do oszczędzania energii – elektrycznej, cieplnej oraz paliw w transporcie.
- Kryzys energetyczny nie może zatrzymać transformacji energetycznej. Najważniejsze są działania systemowe redukujące zużycie paliw kopalnych w perspektywie najbliższych kilku lat, m.in. poprzez przyspieszenie rozwoju źródeł odnawialnych, elektryfikację w sektorach ciepła, transporcie i przemysłu.
- Konieczne jest zintensyfikowanie działań związanych z poprawą efektywności energetycznej (np. termomodernizacja budynków, wykorzystanie ciepła odpadowego). Niezbędna jest pilna rewizja przyjętej w lutym 2022 Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków i przyspieszenie zapowiadanego tempa modernizacji oraz wdrożenie bądź reforma programów wspierających.
- Polska powinna maksymalnie przyspieszyć rozwój OZE. W 2030 r. co najmniej 50% zapotrzebowania na energię elektryczną netto powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych. Konieczne jest zniesienie barier administracyjnych dla rozwoju tych źródeł, utrzymanie racjonalnych zachęt do rozwoju i zmiana organizacji rynku energii, aby system energetyczny był elastyczny i działał bezpieczni, gdy szybko rośnie udział zmiennych źródeł.
- Kluczowy jest przemysł jako trzon gospodarki, który jednocześnie eksponowany jest na wiele ryzyk – rosnących cen paliw, przerwanych łańcuchów dostaw. W sytuacji zagrożenia dostaw energii przemysł jako pierwszy będzie poddany ograniczeniom. Dlatego pilnie trzeba przygotować płatne mechanizmy redukcji popytu, aby jak najmniej ucierpiały miejsca pracy.
- Istotne będzie racjonalne kosztowo wykorzystanie istniejącej węglowej infrastruktury wytwórczej. Jednak nie ma wątpliwości, że Polska dalej musi planować transformację energetyczną i ograniczać rolę paliw kopalnych w energetyce. Paliwa kopalne w kolejnych latach będą bardzo drogie.
- Gaz powinien być traktowany wyłącznie jako paliwo uzupełniające. Polska powinna podjąć działania ograniczające użycie gazu w sektorach gospodarki - ogrzewaniu, ciepłownictwie, przemyśle, transporcie i elektroenergetyce.
Pełna treść stanowiska Rady wraz z przykładami rekomendowanych działań jest dostępna na dedykowanej stronie internetowej pod adresem rada-energetyczna.pl.