COP24 – co dalej z polityką klimatyczną w UE?

Globalne uzgodnienia już obecnie wpływają między innymi na terminy rewizji dyrektyw i rozporządzeń unijnych w obszarze klimatu i energii. Niskoemisyjne kierunki rozwoju gospodarek wyznaczane na poziomie globalnym będą także warunkowały finansowanie nowych inwestycji na poziomie unijnym – mówi Lidia Wojtal, autorka raportu. Zgodnie z Porozumieniem paryskim cele redukcyjne będą już tylko rosły. Co najmniej co 5 lat, bo tyle wynosi czas pomiędzy kolejnymi rewizjami celów klimatycznych, możemy spodziewać się wzrostu kosztów dla polityk wysokoemisyjnych - dodaje.

Rok 2019 r. jest rokiem Polskiej Prezydencji COP24 i jednocześnie ważnych dyskusji o celach klimatycznych na forum Unii Europejskiej. UE będzie kontynuowała realizowanie scenariusza dekarbonizacyjnego we wszystkich sektorach. Potwierdza to obecnie przyjęta już unijna legislacja klimatyczno-energetyczna, której przeglądy są dopasowane do globalnych, 5 letnich cykli Globalnego Przeglądu pod Porozumieniem paryskim. Po każdym takim przeglądzie cel unijny, a zatem i polski, będzie zwiększony. Wynegocjowanie dla Polski długofalowych korzyści będzie więc wymagało wyjścia poza dotychczasowe podejście do polityki klimatyczno-energetycznej.  

W związku z planowanym na wrzesień 2019 r. szczytem Sekretarza Generalnego ONZ, w pierwszej połowie 2019 r. na forum Rady ds. Środowiska i Rady Europejskiej należy się spodziewać dyskusji o zwiększeniu unijnego celu redukcyjnego pod Porozumieniem paryskim z -40% do -45% do 2030 r. Faktycznie ta decyzja już została podjęte poprzez zwiększenie celów EE i OZE.

Przygotowania do szczytu SG ONZ pozwolą Polsce kontynuować inicjatywy ogłoszone na COP24 (sprawiedliwa transformacja, elektromobilność, lasy) i ułatwić pozyskiwanie środków (globalnych i unijnych) na realizację projektów w tych obszarach.  Wsparciem w tym procesie może być odpowiedni plan możliwych inwestycji i projektów, a także wspomagające działania dyplomatyczno-promocyjne.

W 2019 r. Rada Europejska będzie przyjmować strategię długoterminową UE do 2050 r. Zostanie to poprzedzone dyskusjami na radach sektorowych oraz, prawdopodobnie 9 maja, wydaniem wytycznych RE dla jej ostatecznego kształtu. Polska może przygotować się do tego procesu poprzez:

• Uwzględnienie w Polityce energetycznej Polski do 2040 r. (PEP) horyzontu 2050 r., a także celów Porozumienia paryskiego oraz obecnych i planowanych unijnych celów redukcji emisji.
• Uzgodnienie do końca 2019 r. wewnątrz kraju i z Brukselą krajowego zintegrowanego planu energetyczno-klimatycznego - tak by uwzględniał cele dekarbonizacyjne.

Zgodnie z celami Porozumienia paryskiego i zapowiedziami KE, przyjmowany w 2019 r. budżet UE na lata 2021-2027 będzie wykluczał wspieranie wysokoemisyjnych inwestycji. W negocjacjach tego budżetu Polska powinna sygnalizować chęć inwestowania zgodnie z celami Porozumienia paryskiego. Tym samym, najpóźniej w 2019 r., Polska powinna rozpocząć opracowanie własnego krajowego planu niskoemisyjnych inwestycji. Powinien on być spójny z PEP, strategią długoterminową i zintegrowanym planem krajowym. Takie podejście zwiększy szanse uzyskania finansowania projektów krajowych i zmniejszy koszty nieuchronnej transformacji energetycznej. 

Tytuł opracowania: "COP24 – co dalej z polityką klimatyczną w UE? Podsumowanie wyników szczytu klimatycznego w Katowicach"
Data publikacji: styczeń 2019 r.
Autor: Lidia Wojtal
Redakcja: Paweł Mikusek