Ciepłownictwo w Polsce | Edycja 2019

Polska dusi się smogiem, szczególnie zimą. Aby jakość powietrza zaczęła się poprawiać, najpierw na ciepłownictwo trzeba spojrzeć szeroko, bo to zarówno sieci ciepłownicze jak i zaopatrzenie w ciepło gospodarstw domowych. Aż 76% ciepła powstaje w indywidualnych instalacjach grzewczych. Pozostałe 24% jest wytwarzane w systemach ciepłowniczych – w ramach jednej z najlepiej rozwiniętych sieci ciepłowniczych w Europie. W analizie „Ciepłownictwo w Polsce. Edycja 2019” jest mało słów, ale dużo liczb, które powinny mobilizować do działania. Ciepłownictwo to nie tylko systemy ciepłownicze, ale też domy ogrzewane indywidualnie. Mało było takich opracowań do tej pory.

Forum Energii chce zwrócić raportem uwagę, że brak danych jest barierą transformacji sektora energii w Polsce. Zaopatrzenie w ciepło jest domeną publiczną i dotyczy każdego polskiego gospodarstwa domowego. Dane dotyczące np. efektywności energetycznej, emisji zanieczyszczeń, form ogrzewania powinny być regularnie zbierane i powszechnie udostępniane. Polska nie będzie mogła policzyć rzetelnie kosztów i monitorować postępów walki ze smogiem, jeżeli dobrze nie zdiagnozuje problemu i nie zleci państwowym instytucjom zbierania danych nt. stanu budynków, źródeł ciepła, efektywności energetycznej, emisji itd. Trzeba mieć nadzieję, że taką funkcję wypełni program ZONE.

Raport podejmuje próbę przedstawienia kompleksowego obrazu, którzy tworzą dane z wielu źródeł, z różnych okresów, o odmiennej metodyce zbierania i różnej dokładności. Mamy nadzieję, że raport pozwoli lepiej zrozumieć wyzwania związane z czystym ciepłem – mówi Rafał Macuk, analityk z Forum Energii i autor raportu.

Jedną z głównych barier dla pozbycia się smogu jest nie tylko brak kompleksowej strategii dla tego obszaru, ale przede wszystkim brak powszechnie dostępnych danych, które opisywałyby stan tego sektora. Uderzające, że zaopatrzenie w ciepło, które jest dużym problemem środowiskowym i społecznym Polski jest tak mało opisane i rozpoznane. Brakuje danych na temat stanu efektywności energetycznej budynków, indywidualnych źródeł ciepła i wielu innych - mówi dr Joanna Maćkowiak Pandera, Prezes Forum Energii i dodaje - Brak wiedzy na temat sektora, skutkuje niewielkim zainteresowaniem kluczowych instytucji,
a i trudno proponować rozwiązania naprawcze skoro problem nie jest dobrze zdiagnozowany.

Raport powstał w oparciu o najbardziej aktualne dane i materiały publikowane przez: Główny Urząd Statystyczny, Agencję Rynku Energii, Urząd Regulacji Energetyki, Krajową Agencję Poszanowania Energii, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie, Eurostat i inne.

Przygotowując niniejszą publikację, dostrzegliśmy problemy, które mogą być barierą nie tylko przy tworzeniu obiektywnego i pełnego obrazu ciepłownictwa w Polsce, ale także przy wprowadzaniu potrzebnych zmian w tym sektorze. Należą do nich:

• brak dostępu do danych − albo nie są one zbierane, albo nie są podawane do publicznej wiadomości.
• w publikowanych danych brak spójności metodycznej − instytucje statystyczne stosują własną metodę, co uniemożliwia stworzenie spójnego obrazu badanego zagadnienia.

Fakty i liczby nt. ciepłownictwa

• 87% węgla spośród wszystkich gospodarstw domowych  w Unii Europejskiej spalają Polacy w domach.
• 47% odsetek polskich gospodarstw ogrzewa swoje domy paliwami stałymi.
• 68 milionów ton CO2 rocznie emituje krajowe ciepłownictwo,
• co stanowi aż ¼ krajowej emisji CO2.
• 26 milionów ton węgla energetycznego zużywa rocznie ciepłownictwo.
• 21,4 tysiąca kilometrów wynosi długość sieci ciepłowniczych w Polsce.
• 80% odsetek nieefektywnych systemów ciepłowniczych w Polsce.
• 30 mld euro rocznie płacimy za choroby będące skutkiem smogu w Polsce.
• 56% w grupie ubogich stanowią gospodarstwa na wsi.